PROBİYOTİK BAKTERİ OLARAK KULLANILAN BACİLLUS SUBTİLİS FAYDALARI

Bacillus subtilis toprakta bulunan, hayvan ve insan bağırsaklarında da bulunan spor oluşturan gram(+) bir bakteridir. B. Subtilis sert çevre koşullarında bile hayatta kalabilir. B.subtilis antibiyotiklerin yaygınlaştığı 1950’li yıllardan önce gastrointestinal sistem ve üriner sistem enfeksiyonlarında bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi ile kullanılmaktaydı. Diğer yandan B. Subtilis hayvancılık ve tavukçuluk sektörlerinde antibiyotik alternatifi olarak halen kullanılmaktadır.

Bacillus subtilis’in sağlığa faydaları

1. B. Subtilis’in antioksidan özellikleri vardır.
B. subtilis antioksidan ve DNA koruyucu özelliklere sahiptir (1). Bir B. subtilis sinyal molekülü memelilerde bağırsak hücrelerini oksidan strese ve bariyer fonksiyon kaybına karşı koruyan Hsp27’yi indükler (2).

2.Bacillus subtilis obezite tedavisinde faydalı olabilir.
B. subtilis obez farelerde kilo alımını azaltır ve oksidatif stresi azaltır (3).

3. Bacillus subtilis diyabet hastalığında faydalı olabilir.
Diyabetik ayak gelişen diyabet hastaları bacakta nekroz gelişmesi ve hastalık kontrol altına alınamazsa uzuv kaybı gibi üzücü sorunlarla karşı karşıya gelebilmektedirler. B. subtilis, diyabetik ayak gelişiminde rol oynayan 4 mikroorganizmaya karşı antimikrobiyal aktiviye göstermektedir (4).

4. Bacillus subtilis mide-bağırsak sistemi için faydalıdır.
B. subtilis bağırsak florasını düzenler.
Probiyotik olarak kullanılan B.subtilis bakterisinin hastalıklardan veya antibiyotik kullanımından sonra bozulan bağırsak mikroortamını düzelttiği düşünülmektedir (5).
B. subtilis Bifidobacterilerin artmasını sağlarken bazı Clostridium türlerinin azalmasını sağlar(6) ve laboratuar deneylerinde Lactobacillus acidophilus ve Lactobacillus reuteri’nin artışına yol açmıştır (7).
B. subtilis kabızlığı rahatlatır.
B. subtilis ve laktülöz rejimi fonksiyonel kabızlığı bulunan yaşlı hastaları için güvenilir bir seçimdir (8).
B. subtilis ishali iyileştirir.
B. subtilis hastalarda antibiyotik ile ilişkili diyare sıklığını önemli ölçüde azaltıp buna bağlı bulantı, kusma, karın ağrısı, şişkinlik gibi semptomları önlemektedir (9).
Asya’da yapılan klinik çalışmalarında birinde, B. subtilis ve E.faeceum karışımları akut ishalde kullanılmış ve bu karşım akut ishal tedavisinde ateş, kusma, karın ağrısı ve şişkinliği hafifletmede faydalı bulunmuştur. Aynı çalışmada kronik ishalli hastalarda ishalin gerilediği ve tedavi sonrasında bağırsak Bifidobacteri yoğunluğunda belirgin artış olduğu gösterilmiştir. (10).
B. subtilis huzursuz bağırsak sendromunda faydalı olabilir.
B. subtilis , E. Faeceum ile birlikte bir asya çalışmasında kullanılmış ve huzursuz bağırsak sendromlu hastalarıda karın ağrısını azaltığı sonucuna ulaşılmıştır (10). Ancak bu konuda daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
B. subtilis inflamatuar bağırsak hastalıklarında faydalı olabilir.
Ülseratif kolitli hastaları içeren asya çalışmasında tedaviye B. subtilis eklenmesi kanlı ishal görülen gün sayısını oldukça azalttı, relapssız tam remisyona yol açtı ve meselazin ve sülfosalazin tedavisinin etkinliğini önemli ölçüde arttırdı (10).
Yüksek dozda B. subtilis verilen bağırsak iltihabı bulunan farelerde bağırsak iltihabının gerilediği ve bağırsakta zararlı bakterilerin yerini faydalı bakterilerin alarak bir denge oluştuğu gözlenmiştir. (11)

5. Bacillus subtilis Helicobacter pylori tedavisinde faydalıdır.
B. subtilis içeren probiyotiklerH.pylori tedavisinde 3’lü tedavi ile birlikte kullanılmış, tedavi başarısı artmış ve tedaviye bağlı yan etkiler ve ishal sıklığı azalmıştır (10).

6. Bacillus subtilis bağışıklığı arttırır.
B. subtilis verilen farelerde sağlıklı bir T hücre cevabı gözlenmiştir (12).
Farelerde B. subtilis’in damardan verilmesi ile interferon-gama üretimi indüklenmiştir (13).

7. Bacillus subtilis infeksiyonlar ile savaşır.
B. subtilis’in birçok çeşitli bakterinin gelişimini engellediği gösterilmiştir (14).
B. subtilis’in yaşlılarda solunum sistemi enfeksiyonlarının sıklığını azalttığı gösterilmiştir (15).
B. subtilis’in akut non-tifoidal salmonella gastroenteriti olan hastalarda hastalık süresini azalttığı gösterilmiştir (16).
B. subtilis’in metabolitlerinin üriner sistem enfeksiyonu olan hastalarda, zararlı bakterilerin antibiyotiğe karşı dirençlerini azaltarak, tedaviye katkı sağladıkları gösterilmiştir (17).
B. subtilis sporları farelerde C. difficile enfeksiyonunun semptomlarını hafifletir (18).

8. Bacillus subtilis karaciğer hastalıklarının tedavisinde faydalı olabilir.
Bir asya çalışmasında B. subtilis içeren probiyotik karışımının sirozlu kişilerde bağırsak mikroortamını sağlıklı kişilerdeki gibi düzelttiği gösterilmiştir. Bu probiyotikler aynı zamanda endotoksemi olan sirozlu hastalarda endotoksin düzeylerini de düşürmüşlerdir (10).

9. Bacillus subtilis cilt sağlığı için faydalı olabilir.
B. subtilis’in sürekli verildiği atopik dermatitli fare modellerinde cilt lezyonlarının gelişimi düzelmiştir (19).

10. Bacillus subtilis diş sağlığına faydalı olabilir.
B. subtilis insanlardaki periodental patojenleri azaltır (20).
B. subtilis ve Bacillus licheniformis takviyesi, periodontitisli sıçanlarda kemik kaybına karşı koruyucu bir etki sağlamıştır (21).

11. Bacillus subtilis kansere karşı savaşabilir.
B. subtilis ve bileşenlerinin kolon kanseri (22,23) ,hepatosellüler kanser (24), serviks kanseri(24) ve insan lösemi hücrelerinin(25) büyümesini laboratuar deneylerinde engellediği gösterilmiştir.

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26370336
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18005705
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4471600/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3805101/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC93096/
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22968412
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11068675
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23328284
9. http://jmmcr.microbiologyresearch.org/content/journal/jmmcr/10.1099/jmmcr.0.004036
10. http://www.wageningenacademic.com/doi/pdf/10.3920/BM2008.1005
11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27698758
12. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17474150
13. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-6632.1994.tb12088.x/abstract;jsessionid=29EDBA8A5D5F364507C1FC0F5A4079DB.f04t03
14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25440998
15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4669646/
16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11432326
17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17523489
18. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24828432
19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21206175
20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19649665
21. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26945169
22. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26774143
23. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17292358
24. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24750725
25. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17643554